Wysoko wrażliwe osoby - na czym polega ich wyjątkowość?

Osoby wysoko wrażliwe są bardziej czułe na doświadczenia, odznaczają się większą reaktywnością emocjonalną, fizyczną i sensoryczną oraz rozbudowanym życiem wewnętrznym. Wysoką wrażliwość można opisać za pomocą skrótu DOES, który obejmuje cztery kluczowe cechy zachowania:  

D (depth of processing) – głębia przetwarzania

Tendencja do głębokiego przetwarzania informacji, rozważania różnych możliwości i analizowania szczegółów przed podjęciem decyzji lub przystąpieniem do działania. 

O (overstimulation) – przestymulowanie 

Skłonność do doznawania przestymulowania i przesytu bodźcami, prowadząca do zmęczenia układu nerwowego.  

E (emotional reactivity and empathy) – reaktywność emocjonalna i empatia 

Tendencja do przeżywania silnych reakcji emocjonalnych i więzi empatycznej. Wrażliwość na subtelne sygnały wysyłane przez inne osoby oraz umiejętność wczuwania się w ich sytuacje. 

S (sensing the subtle) – wyczuwanie subtelności 

Wyczulenie na subtelności w otaczającym świecie. Uważność na szczegóły i niuanse, które umykają innym (np. mimika, mowa ciała, ton głosu).  

Każda osoba wysoko wrażliwa jest inna oraz zmienia się w zależności od chwili i samopoczucia. Jednak po za DOES można wyróżnić inne cechy :

1. intensywność w przeżywaniu; 
2. empatia, wrażliwość na zmiany nastroju u innych
3. spostrzegawczość i wrażliwość na delikatne różnice
4. zdolność do zapamiętywania i analizowania dużej ilości szczegółów
5. wrażliwość na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne  
6. trudność w radzeniu sobie z przebodźcowaniem wywołanym przez przez hałas, intensywny zapach, ostre światło, tłum ludzi itp.
7. podatność na stres, przytłoczenie i wyczerpanie emocjonalne
8. rozważanie wielu aspektów życia, podejmowanie decyzji po namyśle
9. perfekcjonizm, sumienność i dokładność w działaniu
10. kreatywność i bogata wyobraźnia
11. większa intuicja
12. problem z wykonywaniem kilku czynności w tym samym czasie
13. potrzeba nawiązywania głębszych i bardziej zażyłych relacji
14. unikanie konfliktów, dążenie do spokoju i zgody
15. niechęć do zmian i trudność z przystosowaniem się do nowych okoliczności

 Jak zatem radzić sobie z przestymulowaniem i nauczyć się żyć w sposób komfortowy dla wrażliwych osób? 

1. Zrozum, zaakceptuj i doceń swoją wrażliwość.  
2. Bądź uważny na swoje potrzeby i doznania płynące z ciała.  
3. Zadbaj o wystarczającą ilość snu, regularne ćwiczenia i czas dla siebie. Jedz zdrowie i pełnowartościowe posiłki. Ogranicz kofeinę i alkohol. Spędzaj czas na łonie natury.  
4. Znajdź ciche i spokojne miejsce, w którym z dala od zgiełku wyciszysz się i wypoczniesz. Osoby wysoko wrażliwe najlepiej relaksują się we własnym domu, z dala od tłumów i hałasu. 
5. Znajdź swoją bezpieczną przystań, czyli miejsce lub osobę, które pomogą ci się zrelaksować i osiągnąć wewnętrzny spokój.  Bezpieczną przystanią może stać się twój dom, samochód, las, ulubiona ławka w parku, mąż, żona, przyjaciel lub psychoterapeuta. 
6. Unikaj intensywnych bodźców i „sytuacji pełnych wrażeń”, np. na spotkania z przyjaciółmi umawiaj się w cichym i kameralnym miejscu, zamiast iść z nimi do głośnego klubu. 
7. Unikaj podejmowania zbyt wielu decyzji w jednym czasie.   
8. Pracuj nad swoją samooceną i asertywnością. Naucz się stawiać granice. Doceń swoje sukcesy i mocne strony, takie jak: życzliwość, szczerość, poczucie sprawiedliwości, umiejętność słuchania, zdolność dostrzegania niuansów i unikania błędów, sumienność, dokładność, drobiazgowość, kreatywność, przenikliwość, empatia, rozważność.  

A.J.