Kleszcz jest niewielkim pajęczakiem, który żywi się ludzką i zwierzęcą krwią. W stadium larwy jego średnica wynosi zaledwie 0,5 mm i z uwagi na jasnobrązową barwę staje się on całkowicie niewidoczny na skórze. Jako dorosły osobnik kleszcz jest już łatwo zauważalny na skórze, chociaż wciąż jest on wielkości ziarnka piasku (nieco ponad 1,5 mm). Uwagę kleszczy zwraca przede wszystkim zapach potu, wydzielane przez nas ciepło oraz wibracje związane z ruchem i przemieszczaniem się. Co ważne, kleszcze najczęściej atakują te miejsca na naszym ciele, które są najdelikatniejsze, w tym m.in. zgięcia stawów, miejsca za uszami i w pachwinach.
Kleszcze lubią wysokie temperatury, dlatego też sezon na ukąszenia kleszczy rozpoczyna się wraz z początkiem wiosny, kiedy temperatura powietrza osiąga co najmniej 5°C, a kończy się wraz z pierwszymi, listopadowymi przymrozkami. Okres największej aktywności kleszczy przypada zatem na maj i czerwiec, a następnie na wrzesień i październik, dlatego też w tym czasie należy szczególnie uważać na ukąszenie kleszcza. Znajdziemy je głównie w lasach, na łąkach, a także w przydomowych ogródkach, gdzie skrywają się w krzakach lub na powierzchniach liści.
Warto pamiętać, że kleszcze są niebezpieczne dla naszego zdrowia z uwagi na ryzyko przenoszenia niebezpiecznych patogenów. Jak wskazują statystyki, w zależności od regionu od 10-40% kleszczy jest zakażonych, a ich ukąszenie może, chociaż nie musi, grozić zakażeniem takimi chorobami jak:
Pierwszym objawem, który może sygnalizować ukąszenie kleszcza, jest rumień wędrujący, pojawiający się na ciele po około 7 dniach od ugryzienia przez kleszcza (w zależności od indywidualnych predyspozycji może ukazać się nawet po 3 tygodniach). Rumień wędrujący można poznać po tym, że jego środek jest zaczerwieniony, następnie stopniowo blednie, a na obrzeżach ponownie jest zaczerwieniony. Co ważne, pacjenci zazwyczaj nie skarżą się na swędzenie po kleszczu, ból lub podrażnienie, w związku z czym kleszcz może znajdować się w ich ciele nawet przez kilka dni. Niestety, nawet u 60% osób zakażonych boreliozą rumień wędrujący w ogóle się nie pojawia, a chorobę sugerują objawy charakterystyczne dla grypy lub przeziębienia, takie jak:
W przypadku kleszczowego zapalenia mózgu pacjenci również zmagają się z objawami, które mogą błędnie kojarzyć się z grypą. Początkowo pojawia się u nich gorączka, a także bóle głowy i mięśni, które w ciągu około tygodnia znikają, jednak u części pacjentów dochodzi wówczas do rozwinięcia kolejnego etapu choroby i pojawienia się objawów neurologicznych, takich jak jeszcze wyższa gorączka, nudności, wymioty, a nawet zapalenie rdzenia kręgowego lub mózgu.
Jeżeli zauważymy, że ugryzł nas kleszcz, należy jak najszybciej usunąć go z powierzchni naszego ciała. Istotne jest, by zrobić to prawidłowo, dlatego jeśli nie jesteśmy w stanie wykonać tego samodzielnie, warto udać się w takiej sytuacji do specjalisty, który szybko i sprawnie pozbędzie się kleszcza z naszego ciała. Jak wyjąć kleszcza samodzielnie? Po pierwsze, musimy chwycić go jak najbliżej skóry i jednym, szybkim ruchem wyciągnąć do góry, bez konieczności wykręcania. Następnie miejsce ukąszenia dezynfekujemy. Co ważne, jeśli podczas wyciągania kleszcza urwiemy jego główkę, wówczas należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który w znieczuleniu miejscowym natnie skórę i usunie pozostałą część kleszcza.
Pamiętajmy, by podczas usuwania kleszcza nie smarować go żadnymi preparatami i nie wyciskać. Możemy w ten sposób narazić się na przedostanie się śliny kleszcza do rany, do której wnikają następnie wszystkie drobnoustroje.
Najskuteczniejszą ochroną przed zakażeniem boreliozą jest unikanie ukąszeń przez kleszcza w miejscach, w których jesteśmy szczególnie narażeni na kontakt z tymi pajęczakami. Ważne jest przestrzeganie kilku kluczowych zasad:
Co ważne, jak do tej pory nie została opracowana szczepionka, która zapobiegałaby ukąszeniom kleszcza. Możemy jednak zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Szczepionka podawana jest w kilku dawkach: dwie dawki w ciągu trzech miesięcy, a następnie dawki przypominające – pierwsza po 5-12 miesiącach od drugiej dawki, kolejna po 3 latach, a następne co 3-5 lat.
Komentarze