Antykoncepcja - tabletka dzień po

Czym jest tabletka "dzień po"? 

Jest to antykoncepcja awaryjna, a więc stosowanej wyłącznie w sytuacjach nagłych, awaryjnych w celu zapobiegnięcia zapłodnieniu i zagnieżdżeniu się zarodka w jamie macicy kobiety. Nie może być stosowana jako podstawowa metoda antykoncepcji do ciągłego użytku. Obecnie na rynku można kupić dwa produkty stanowiące antykoncepcję awaryjną – Escapelle i EllaOne. Ich skuteczność i czas, w jakim można je zażyć po niezabezpieczonym stosunku, są nieco różne – obydwa jednak są dostępne wyłącznie na receptę.

Tabletkę „dzień po” można zażyć po niezabezpieczonym stosunku (np. gwałcie) lub gdy stosowana metoda antykoncepcyjna zawiodła – nastąpiło pęknięcie lub zsunięcie się prezerwatywy, odklejenie plastra antykoncepcyjnego, wysunięcie krążka dopochwowego lub pomyłka w zażywaniu regularnej antykoncepcji doustnej.

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej prezentuje się następująco:

• EllaOne – zawiera substancję czynną octan uliprystalu. Uniemożliwienie zapłodnienia polega na zahamowaniu lub opóźnieniu uwolnienia komórki jajowej oraz zmianie struktury błony śluzowej macicy. Skuteczność tabletki EllaOne przy zażyciu w ciągu 24 godzin po stosunku wynosi ok. 98%, ale można ją stosować do 5 dni po stosunku;
• Escapelle – substancją czynną jest lewonogestrel. Po przyjęciu tabletki następują zmiany struktury endometrium, skład śluzu szyjkowego (staje się on bardziej lepki, co częściowo unieruchamia plemniki) oraz hamowanie uwalniania komórki jajowej. Można zażyć ją do 72 godzin po odbyciu stosunku płciowego, choć najwyższą skuteczność, wynoszącą 99%, osiągnąć można zażywając ją w ciągu 24 godzin.

Gdy karmimy piersią to przy zażyciu leku Ellaone, należy wstrzymać się z karmieniem przez około 7 dni, bowiem jej składniki przenikają do mleka. Natomiast Escapelle nie przedostaje się do mleka matki, można więc bezpiecznie ją stosować i karmić dziecko piersią.

Należy pamiętać że żadna z tabletek nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową!

Nie należy mylić tabletek dzień po z tabletkami wczesnoporonnymi!
Tabletka „dzień po”, zarówno zawierająca octan uliprystalu, jak i lewonogestrel, ma za zadanie uchronić pacjentkę przed zajściem w nieplanowaną ciążę (przypomina zwykłą metodę antykoncepcji hormonalnej), tabletki wczesnoporonne natomiast powodują wydalenie przez organizm zagnieżdżonego już w jamie macicy zarodka.

Jak stosować ?
Wiemy już, że należy zastosować antykoncepcję awaryjną w jak najkrótszym czasie po stosunku i należy stosować ją doustnie. Istnieją natomiast czynniki, które mogą dodatkowo obniżyć skuteczność tabletki „dzień po” i należą do nich:

• wymioty – jeśli w czasie trzech godzin od zażycia tabletki wystąpiły u Ciebie wymioty, powinnaś przyjąć kolejną. Istnieje bowiem spore ryzyko, że wraz z treścią żołądkową usunęłaś z żołądka także część tabletki „dzień po”;
• faza cyklu menstruacyjnego – najlepszą skuteczność tabletki „dzień po” można osiągnąć przed owulacją. Jeśli już do niej doszło, szanse uniknięcia zapłodnienia maleją;
• otyłość – u kobiet borykających się z otyłością działanie antykoncepcji awaryjnej może być mniej skuteczne.

Przeciwskazania do stosowania:
będących w ciąży – jeśli masz wątpliwości, wykonaj test ciążowy, zanim przyjmiesz tabletkę,
chorujących na astmę oskrzelową,
chorujących na nowotwory hormonozależne,
cierpiących na zaburzenia zatorowo – zakrzepowe,
stosujących regularną antykoncepcję – na przykład tabletki antykoncepcyjne,
uczulonych na laktozę,

Skąd wziąć receptę na tabletkę „dzień po”?

Tabletka „dzień po” dostępna jest wyłącznie na receptę, którą wystawić może nie tylko ginekolog, ale także lekarz POZ i lekarz dyżurny Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej. Jeśli więc odbyłaś niezabezpieczony stosunek płciowy i chcesz uchronić się przed niechcianą ciążą, zgłoś się do placówki, w której zostaniesz przyjęta w najszybszym możliwym terminie.

Alternatywą jest konsultacja online z lekarzem ginekologiem. Nie musisz wychodzić z domu, narażać się na – często krępujące – pytania i uwagi, nie musisz się także obawiać odmowy wystawienia recepty. Konsultacja online trwa zaledwie kilka minut, a Twoja recepta na tabletkę „dzień po” zostanie wysłana na skrzynkę mailową w czasie nie dłuższym niż 24 godziny, zwykle jednak znacznie szybciej.

A.J.